Plura Marek

KALYNDORZ ŚLÓNZOKA

KALYNDŎRZ ŚLŌNZŎKA

Kożdo familijo mo swoi świynta: gyburstag, rocznica ślubu, Mszo za zmarłych. Naszo Ślónsko Familijo - my Ślónzoki tyż taki świynta momy, a kej ich świyntujymy wszyjscy we jednyj ferajnie tóż wiymy, że my sóm zjednoczyni, że my sóm stela, że Ślónsk to je nasz hajat – naszo mało ojczyzna. Jes we tych świyntach zapisany nosz ślónski łobyczej, jes naszo históryjo, sóm i ludzie richtik dó’nos zocni, ale kej przestanymy ło te świynta dbać, radówać się nimi, a łó’nich pamiyntać, tóż sie skóńczy nasz łobyczej, naszo históryjo, a zapómnymy, że my sóm Ślónzoki.

Wspólnotę społeczną najbardziej jednoczy wspólne przeżywanie tego co dla nas ważne, co radosne, a czasem bolesne. Te ważne wydarzenia każdy przeżywa i ocenia inaczej, ale ważne byśmy przeżywali je razem, bo wynikają one z naszej wspólnej historii, dzięki temu, dzięki tej łączności ze wspólnotą każdemu z nas łatwiej będzie pozostać sobą – Górnoślązakiem. Chciałbym, aby te daty na co dzień przypominał nam o naszej śląskiej tożsamości, abyśmy byli z niej dumni, abyśmy się nią umieli radować i dzielić i abyśmy w oparciu o nią kształtowali lokalny patriotyzm i odpowiedzialność za tę ziemię, na której żyjemy od setek pokoleń. A oto zebrane przeze mnie daty, które nie sa może jednakowo ważne dla każdego z nas, ale sa ważne dla nas jako wspólnoty:;

KALYNDŎRZ  ŚLŌNZŎKA  2015

Dzień Pamięci o Tragedii Górnośląskiej 1945 roku - ostatnia niedziela stycznia (w 2015r. to 25 stycznia)
obchodzony jest w celu uczczenia koło 90 tys. Ślązaków represjonowanych w latach 1945-48, gdy władze sowieckie i polskie tworzyły obozy, z których deportowano ich do katorżniczej pracy w ZSRR. Znaczna ich część zginęła, lecz pamięć przetrwała i dziś jest kultywowana wraz z rosnącą świadomością śląskiej historii prawdziwej. Ofiary obozów czcimy Marszami Pamięci, a także Mszami Św. w ich intencji.

Dziyń Rodni Mowy /Dzień Języka Ojczystego/ 21 lutego
Jest łón dany na pamióntka tego, iże we 1955r we Bangladeszu zabiyli 5 synków, kierzi sie upóminali, coby ich bengalsko mowa bóła oficyjalnóm godkóm we jeich landzie. Podle UNESCO połowa godki na Ziymie – 3.000 jynzyków zaginie za 2 abo 3 pokolynia. Beztóż cołki świat je za tym, coby kożdyj rodni mowie pómogać. Dlo mie, jako i dlo Wos tóm rodnióm mowom, kiero my wjyni łod Łojców i kiero dóma piastujymy, je ślónsko godka.

Ślōnski Gŏdy – 1 maja
Święto Związku Górnośląskiego obchodzone w ramach odpustu w kościele pw. Św. Józefa w górnośląskim parku etnograficznym. W czasie mszy św. Górnoślązacy za wstawiennictwem Św. Józefa, patrona robotników i rodzin, proszą Boga o błogosławieństwo trwania przy tradycyjnych wartościach szacunku dla wiary, rodziny i pracy. Odpustowy kermasz jest świętem śląskiej kultury i tradycji.

Dziyń Ślōnskij Fany - 2 maja
2 maja 1921 r. wobec niekorzystnych dla Polski propozycji Międzynarodowej Komisji Rządowo-Plebiscytowej wybuchło III Powstanie Śląskie, które spowodowało włączenie do Rzeczpospolitej większej części Górnego Śląska, niż to wynikało z plebiscytowego głosowania ludności urodzonej w tym regionie. Dyktatorem tego, jednego z dwóch w historii Polski zwycięskich powstań, był Wojciech Korfanty. W 1920 r. Sejm RP przyjął Konstytucję, która zawierała statut organiczny Województwa Śląskiego. Wniosło ono ogromny wkład przemysłowy i kapitałowy w odradzający się kraj, co stało się podstawą jego rozwoju. Tak postał nasz region w nadziei i radości, że w wolnej Polsce każdy Ślązak będzie czuł się dobrze ze swą tożsamością i mową.

Marsz Korfantego - 20 czerwca
Ślązaków. Adalbert - Wojciech Korfanty: rodem z Siemianowic Śl., Wicepremier w czasach II Rzeczpospolitej Polskiej, Senator, Poseł do Sejmu Polskiego i Śląskiego; chrześcijański demokrata, oponent J. Piłsudskiego. Przywódca propolskich powstańców, współtwórca i obrońca autonomii Województwa Śląskiego. Legenda śląskiej polityki… Marsz ma wyrażać jedność wszystkich Ślązaków wokół idei lokalnego patriotyzmu oraz radość z uczestnictwa w śląskiej wspólnocie tradycyjnych wartości, obyczajów, mowy i historii tej ziemi.

Dzień Ślōnskij Idyntyfikacyje /Międzynarodowy Dzień Ludności Tubylczej na Świecie/ 9 sierpnia
Obchody są okazją do podkreślenia różnorodności kultur tubylczych, tak bardzo wzbogacających rodzinę ludzką. Jest to szansa do zwrócenia uwagi na obecną sytuację ludności tubylczej na świecie. Na Slasku organizuje się różne imprezy, konkursy, debaty i marsze, które są miejscem ekspresji śląskiej tożsamości etnicznej i opartej o nią wspólnoty regionalnej. Te wartości symbolizują śląskie barwy: złoty orzeł na tle żółto-niebieskiej flagi. Jest to święto obecności języka śląskiego, śląskiej tradycji, kultury i obyczajów w Unii Europejskiej, a szczególnie w Polsce, w Niemczech i w Czechach.

Marsz Autonomii - sobota najbliższa 15 lipca (w 2015r. to 11 lipca)
15 lipca 1920 r. Sejm Rzeczpospolitej uchwalił Statut Organiczny Województwa Śląskiego. Posiadało ono własny parlament (Sejm Śląski) i skarb, a jego autonomia była bardzo szeroka, szczególnie co do organizacji policji i żandarmerii, szkolnictwa ogólnokształcącego i zawodowego, zaopatrzenie ubogich, energii, kolei lokalnych. W 1945 r. Krajowa Rada Narodowa ustawą konstytucyjną zniosła, niezgodnie ze swymi kompetencjami, Statut Organiczny. Marsz jest wyrazem woli zwolenników przywrócenia statusu Województwa Śląskiego sprzed II Wojny oraz osób, które zachęcają obywateli i władze Polski do przyjęcia ustroju federacyjnego dla wszystkich regionów kraju, maksymalizując ich samorządność.

Dni Samorządności Śląskiej - weekend po 15 lipca (w 2015r. to 17 - 19 lipca)
Ustanowione przez Radę Górnośląską dla uczczenia rocznic:
- 17 lipca 1402 r.: we Wrocławiu powstała federacja śląskich księstw piastowskich tworząca w miarę jednolity organizm polityczno-gospodarczy, który można uznać za Sejm Śląski;
- 30 grudnia1849 r.: w Austro-Węgrzech utworzono Ziemię Śląską ze stolicą i Sejmem w Opawie;
- 15 lipca 1920 r.: w wyniku uchwalenia przez Sejm II Rzeczpospolitej Statutu Organicznego zostało powołane  autonomiczne Województwo Śląskie oraz Sejm i Skarb Śląski.
 
Wspomnienie Św. Jadwigi Śląskiej - 16 października
Patronka Polski i Śląska oraz pojednania polsko-niemieckiego urodziła się i wychowywała w XII w. na zamku Andechs w Bawarii. Wyszła za mąż za śląskiego i wielkopolskiego księcia Henryka I Brodatego. Jadwiga ożywiała religijność Śląska fundując kościoły i sprowadzając duchownych z Niemiec. Pomagała niemieckim osadnikom na Śląsku wspierając rozwój rolnictwa. Rozwijała dopiekę nad ubogimi, fundowała szpitale. Była pełna cech tak bliskich Ślązakom jak skromność i zaangażowanie w pracę oraz spolegliwość ugruntowaną w lokalnej wspólnocie. Dziś jest ona pięknym symbolem śląskiego obyczaju i kultury asymilującej to co piękne i dobre z Niemiec i Polski, choć zawsze trwającej przy własnych, rodzinnych tradycjach.
 
Oktŏberfest - październik
To radosne święto śląskiej rodziny, wspólnoty i tradycji - naturalny wyraz wartości ważnych dla Ślązaków, czczonych we wspólnej publicznej zabawie.